Aktualności
Uzależnienie od zakupów
„Uzależnienie od zakupów” to ostatnia ulotka publikowana przez nas, która towarzyszy kampanii niezalezni.info na temat radzenia sobie z uzależnieniami.
Jest to specyficzna odmiana uzależnienia od czynności, polegająca na natrętnej, wywołującej dyskomfort psychiczny potrzebie kupowania czegoś i uczuciu spadku napięcia po dokonaniu zakupu. Uzależnienie to bywa także nazywane zakupoholizmem, kupnoholizmem, shopoholizmem lub kompulsywnym kupowaniem.
Psychiatra i terapeuta Bohdan Woronowicz przedstawił listę sześciu symptomów, które mogą wskazywać na uzależnienie od zakupów:
-
Silna potrzeba albo wręcz poczucie przymusu dokonywania zakupów.
-
Niemożność wystarczającej kontroli nad powstrzymywaniem się od zakupów oraz nad ich długością i częstotliwością.
-
Niepokój, rozdrażnienie lub gorsze samopoczucie w przypadku ograniczenia możliwości dokonywania zakupów oraz ustępowanie tych stanów z chwilą pojawienia się możliwości ich realizowania.
-
Spędzanie coraz większej ilości czasu na zakupach w celu uzyskania zadowolenia czy dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie.
-
Coraz częstsze zaniedbywanie innych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz dokonywanych zakupów i zdobywania na nie środków finansowych.
-
Kontynuowanie zakupów mimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych, społecznych i finansowych), o których wiadomo, że mają związek z ich dokonywaniem.
Jeśli trzy z powyższych symptomów wystąpiły u Ciebie albo u znanej Ci osoby w ciągu ostatniego roku, istnieje duże ryzyko, że to uzależnienie od zakupów.
(na podst.: B. Woronowicz, Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia, Media Rodzina – Parpamedia, Warszawa 2009)
Chociaż zakupoholizm wydaje się z pozoru znacznie mniej groźny od takich uzależnień jak alkoholizm czy nałogowy hazard, może być źródłem poważnych problemów dla cierpiącej z jego powodu osoby i jej najbliższego otoczenia.
Kto jest najbardziej zagrożony?
Jak pokazują statystyki, wśród osób mających problem z uzależnieniem od kupowania największy odsetek, bo ok. 80%, stanowią kobiety o średnim lub wyższym statusie społeczno-ekonomicznym (za: N. Ogińska-Bulik, Uzależnienie od czynności, Difin, Warszawa 2010). Zakupoholizm zaczyna się zwykle w młodym wieku – około 18. roku życia. Wciąż nie są jednoznacznie określone przyczyny, które sprawiają, że dana osoba popada w uzależnienie od zakupów. W grę wchodzi splot odpowiedzialnych za uzależnienie czynników genetycznych, społecznych i psychologicznych.
Terapia uzależnienia od zakupów
Skłonność do nadmiernych zakupów może nasilać coraz większa liczba promocji, jakimi kuszą klientów sieci handlowe. Czynnikiem ryzyka jest także nieumiejętne korzystanie z kart kredytowych, które pozwalają robić zakupy nawet wtedy, gdy nie dysponujemy wystarczającą ilością pieniędzy. Dlatego w terapii uzależnienia od zakupów zaleca się, aby spróbować zastosować w swoim życiu kilka reguł.
Najważniejsze z nich to:
-
Rezygnacja z używania karty kredytowej. Płacenie za zakupy wyłącznie gotówką pozwala na lepszą kontrolę i pozbawia nas złudnego poczucia, że na wszystko mamy pieniądze.
-
Odroczenie na 24 h. Jeśli dany produkt nie jest absolutnie niezbędny, warto odsunąć decyzję o jego zakupie na następny dzień, tak aby mieć czas na przemyślenie tej decyzji.
-
Szczegółowe rozplanowanie swoich wydatków. Comiesięczna kontrola budżetu domowego to podstawa. Zaleca się, aby pilnych płatności dokonywać od razu po otrzymaniu pensji, a pozostałe wydatki rozplanować stosownie do naszych faktycznych finansowych możliwości.
-
Monitorowanie swoich emocji. Zaleca się wystrzegać odwiedzania sklepów w stanie obniżonego bądź podwyższonego nastroju, gdyż ryzyko zrobienia nadmiernych zakupów jest wtedy największe.
-
Przekierowanie uwagi na inne aktywności. Zaangażowanie w uprawianie sportu, ulubione hobby czy też odbudowanie zaniedbanych kontaktów towarzyskich może pomóc znaleźć inne źródła przyjemności i satysfakcji.
-
Zaangażowanie bliskich we wspólną walkę z problemem. Zaleca się, aby nie wybierać się na zakupy samotnie, lecz z zaufaną osobą, która ma świadomość istniejącego problemu.
(na podst.: K. Kucewicz, M. Piotrowicz, Groźny świat zakupów,„Świat Problemów”, nr 04/2012)
Gdzie szukać pomocy?
Znajdź najbliższą placówkę w Małopolsce, w której otrzymasz pomoc i świadczenia wykonywane w ramach ubezpieczenia Narodowego Funduszu Zdrowia
Link zewnętrzny – lista placówek Małopolskiego Oddziału NFZ lub zgłoś się do Centrum Wspierania Rodziny-harmonogram dyżurów TUTAJ.
Dowiedz się więcej!
Groźny świat zakupów, K. Kucewicz, M. Piotrowicz, „Świat Problemów”, nr 04/2012 Ogińska-Bulik N., Uzależnienie od czynności, Difin, Warszawa 2010
Woronowicz B., Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia, Media Rodzina – Parpamedia, Warszawa 2009
Źródło:www.niezalezni.info, Krakowska Akademia Profilaktyki